Το Γιασεμίν είναι μια ομάδα νέων γυναικών δημιουργών που έχουν ως βάση τους την Κύπρο. Επιθυμία τους είναι να απελευθερώσουν τη Τέχνη από παραδοσιακές και συμβατικές αντιλήψεις έτσι ώστε να δώσουν χώρο και χρόνο σε ανθρώπους που συνήθως βρίσκονται στο περιθώριο και στους οποίους η Τέχνη δεν θα έφτανε διαφορετικά. Η συνεργασία των μελών της ομάδας αποτελεί μια συνεχή ανταλλαγή γνώσεων που ανθίζει μέσα από το πάντρεμα διαφόρων μορφών Τέχνης και τη δίψα τους για πραγματική κοινωνική αλλαγή.
Τα μέλη της ομάδας είναι η Ναταλία Παναγιώτου, η Δέσποινα Χρυσάνθου κι η Άννη Σοφοκλέους.
Η Ναταλία είναι ηθοποιός – θεατρολόγος. Κατέχει πτυχίο στις Τέχνες του Θεάματος με ειδίκευση στο Θέατρο (Université Paul Valéry Montpellier III), μεταπτυχιακό στις Τέχνες της σκηνής – Θέατρο και Χορός (Université Lumière Lyon 2) και είναι απόφοιτος της Δραματικής σχολής Arts en scène (Lyon). Ειδικεύεται στο Σωματικό Θέατρο και την Τέχνη του Clown.
Η Δέσποινα έχει σπουδάσει Ψυχολογία και ακολούθως φοίτησε στην Δραματική σχολή Βλαδίμηρου Καυκαρίδη. Έχει εργαστεί σε ψυχιατρική πτέρυγα στο Reading Hospital, NHS Αγγλίας. Το ενδιαφέρον της στον τομέα της ψυχικής υγείας την ώθησε να πάρει δίπλωμα ιπποθεραπείας και να εκπαιδεύει άτομα στο φάσμα του αυτισμού.
Η Άννη κατέχει πτυχίο Ψυχολογίας και Διοίκησης. Εργάστηκε στον τομέα της οργάνωσης εκδηλώσεων, επιχειρηματικών και μη, των πωλήσεων και μάρκετινγκ, διατηρώντας πάντα ένα entepreneurial πνεύμα.
Το 2010-2014 εντάχθηκε στο χώρο του βιωματικού θεάτρου μέσω μιας ιδιαίτερης προσέγγισης που συνδυάζει τη Φιλοσοφία της Γιόγκα με το Θέατρο (Theatro Transcendental).
Το 2018-2019 πραγματοποίησε ένα ταξίδι στις χώρες της Λατινικής Αμερικής όπου γνώρισε τις Τέχνες του Τσίρκου ως εργαλείο για κοινωνική αλλαγή (social circus). Το 2019 παρακολούθησε εκπαιδευτικά σεμινάρια πάνω στην Τέχνη του Κλόουν, του μίμου και του σωματικού θεάτρου στο Μεξικό και Ισπανία.
Πως προέκυψε η ιδέα για την δημιουργία της ομάδας σας Γιασεμίν;
Η ιδέα για δημιουργία μιας ομάδας υπήρχε λίγο πολύ στο μυαλό της κάθε μιας ξεχωριστά. Η πρωτοβουλία για μια πρώτη συνάντηση μεταξύ μας και απόφαση για την δημιουργία της ομάδας Γιασεμίν ήρθε από τη Ναταλία. Στην πρώτη αυτή συνάντηση είδαμε ότι είχαμε κοινά όνειρα και πολύ καλή χημεία μεταξύ μας, και κάπως έτσι, τον Μάρτιο του 2020, ακριβώς μέσα στην περίοδο πανδημίας και του πρώτου lockdown δημιουργήθηκε η ομάδα μας και ξεκίνησαν οι πρώτες μας σκέψεις για δράσεις.
Ποιοι είναι οι στόχοι της ομάδας σας;
Οι στόχοι της ομάδας μας έχουν να κάνουν με τρεις κύριους πυλώνες. Ο πρώτος αφορά την συμβολή μας ως καλλιτέχνες στην ανάπτυξη των παραστατικών τεχνών στην Κύπρο με κύριο άξονα το θέατρο και μέσα από αυθεντικές δράσεις και παραγωγές που θεωρούμε ότι μας αφορούν ως κοινωνικό σύνολο. Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με την καλλιτεχνική κοινότητα, τις συνεργασίες και την συμβολή μας στην ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των καλλιτεχνών.
Και φυσικά, ο τρίτος πυλώνας αφορά τη δημιουργία χώρου και διαλόγου που επιτρέπουν στο ευρύτερο κοινό να έρθει σε επαφή με τις Τέχνες, να πειραματιστεί και να επιτευχθεί η ανταλλαγή ιδεών και γνώσεων. Μέσα από τις πολιτιστικές μας δράσεις, στοχεύουμε σε θετικές αλλαγές, στην συμπερίληψη και κυρίως στην συνεχόμενη και σταθερή κατεύθυνση προς την άνθηση της κοινωνίας μας, σε κάθε δυνατό επίπεδο. Μέσα από την άνθηση αυτή, οι ανθρώπινες σχέσεις γίνονται βαθύτερες άρα και η συμβίωση μεταξύ μας είναι γλυκύτερη.
Γιατί επιλέξατε το Γιασεμίν για το όνομα της ομάδας;
Στην Κύπρο σε όποια γειτονιά και να πας, κάποιος θα έχει γιασεμί στην αυλή του. Μπορούμε να πούμε ότι είναι ίσως το εθνικό μας φυτό. Όταν σκεφτόμαστε την Κύπρο, μια από τις εικόνες που μας έρχεται στο μυαλό είναι το γιασεμί στην αυλή της γιαγιάς. Εδώ και πολλά χρόνια, το συνδέουμε ασυνείδητα κατά κάποιο τρόπο με τις ρίζες μας και τους ανθρώπους μας.
Η ομάδα μας λοιπόν, πήρε την ονομασία Γιασεμίν με την επιθυμία να κάνει την Τέχνη να μυρίσει παντού σαν να μπαίνει μεταφορικά και κυριολεκτικά μέσα στις αυλές μας.
Έχετε εγκαινιάσει πέρσι τον χώρο σας “Εντός Τεχνών” στην παλιά Λευκωσία. Μιλήστε μας για τον χώρο σας. Τι προσφέρεται στον χώρο σας;
Έπειτα της προσωπικής μας ανάγκης για ένα χώρο που θα χρησιμοποιείται για πρόβες, εργαστήρια, παραστάσεις και δράσεις κοινωνικού και καλλιτεχνικού περιεχομένου, ανοίξαμε την άνοιξη του 2022 το ‘Εντός των Τεχνών’. Πρόκειται για την βάση της ομάδας μας αλλά και για ένα χώρο δημιουργικής έκφρασης και καλλιτεχνικής συνάντησης στην καρδιά της εντός των τειχών Λευκωσίας.
Ο χώρος αυτός αγκαλιάζει την κοινότητα δίνοντας χώρο για έρευνα, εξέλιξη, προώθηση των διάφορων πρότζεκτ και είναι ανοιχτός για νέες συνεργασίες με νέους και έμπειρους καλλιτέχνες, που φέρνουν στο τραπέζι ενδιαφέρουσες προτάσεις.
Στο ‘Εντός των Τεχνών’ αυτή την περίοδο προσφέρονται εβδομαδιαία βιωματικά εργαστήρια όπως θέατρο στα γαλλικά για παιδιά, θέατρο για ενήλικες, θέατρο για άτομα με αυτισμό, theatre improvisation στα αγγλικά, σύγχρονος χορός, δημιουργική κίνηση και γιόγκα.
Διοργανώνουμε ανα διαστήματα παραστάσεις, βιωματικά εργαστήρια πάνω σε συγκεκριμένες θεματικές, κύκλους ενδυνάμωσης, βραδιές ποίησης, τα πόλα σέλα μάρκετ για ντόπιους δημιουργούς, τα nicosian speed dating events και άλλα πολλά. Μια από τις κύριες μας επιθυμίες είναι να φέρουμε τους ανθρώπους λίγο πιο κοντά και να βρίσκουν θεματικές με τις οποίες ενδιαφέρονται να εμπλακούν.
Πόσο διαδεδομένη είναι η έννοια της γυναικείας αλληλεγγύης στην κυπριακή κοινωνία;
Αρχικά πρέπει να αναρωτηθούμε τι σημαίνει να είσαι μια γυναικεία ύπαρξη σήμερα στη Κύπρο. Τι κουβαλάμε μέσα μας, τι μας έδωσαν ως παρακαταθήκη να κουβαλάμε και τι θα δώσουμε παρακάτω στις επόμενες γενιές; Πόση δουλειά χρειαζόμαστε με τον εαυτό μας για να καταφέρουμε να δούμε κάποια τραύματα που είναι χρόνια ριζωμένα μέσα μας είτε που έχουμε βιώσει είτε όχι; Αν δούμε αυτά τα ερωτήματα στα μάτια, πολλές νοιώθουμε ότι συμμεριζόμαστε τις ίδιες σκέψεις και προβληματισμούς. Ίσως και παρόμοια συναισθήματα.
Αν σκεφτούμε τι γίνεται στην καθημερινότητα μας, ο καφές με τις φίλες μας, με ουσιαστικό μοίρασμα, είναι μια μορφή γυναικείας αλληλεγγύης και είναι κάτι που γίνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Η έννοια όμως ως έννοια δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Κύπρο. Είναι κάτι που πρέπει να δουλέψουμε ως κοινωνία και εννοείται ότι η αλληλεγγύη για την οποία μιλούμε δεν αφορά μόνο τις γυναίκες.
Πως θα μπορούσε ένα ανεπτυγμένο αίσθημα γυναικείας αλληλεγγύης να ενδυναμώσει την θέση της γυναίκας στην κυπριακή κοινωνία;
Το αίσθημα του ανήκειν, η προσφορά, η ανιδιοτελής αγάπη και η γυναικεία αλληλεγγύη είναι μερικά από τα ζητήματα που προσπαθήσαμε να αγγίξουμε και να δουλέψουμε στον πρώτο κύκλο εμπειρικών εργαστηρίων ψυχοδράματος.
Αυτό που παρατηρήσαμε στα εργαστήρια είναι πως αναπτύσσοντας το αίσθημα της γυναικείας αλληλεγγύης, δημιουργείται σιγά σιγά και ο δρόμος ενδυνάμωσης της θέσης της γυναίκας στην κυπριακή κοινωνία. Συνήθως όμως το θέμα δεν είναι η ενδυνάμωση της γυναίκας αλλά η θέση και ο χώρος που θα έπρεπε να της ‘αφήσει’ η κοινωνία.
Μέσα από την καθοδήγηση του ψυχοδράματος, καλούμε τις γυναίκες που λαμβάνουν μέρος να ανοίξουμε ένα διάλογο μεταξύ μας, να ακούσουμε η μια την άλλη, να δώσουμε χώρο στις σκέψεις μας, στα συναισθήματα μας, στα ερωτήματα μας και στους προβληματισμούς μας για όσα βιώνουμε και όσα θέλουμε να αλλάξουν. Μαζί νοιώθουμε, λίγο πιο δυνατές και πιο αισιόδοξες για το μέλλον.
Πολιτισμός για όλους. Πως φτάνει η τέχνη στις περιθωριοποιημένες ομάδες;
Ένας από τους στόχους της ομάδας μας είναι η συμπερίληψη. Προσπαθούμε να δώσουμε χώρο σε ανθρώπους που συνήθως βρίσκονται στο περιθώριο και στους οποίους η Τέχνη ίσως να μην έφτανε διαφορετικά.
Χρειάζεται μεγάλη συλλογική προσπάθεια και σωστές πρωτοβουλίες για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για προσβασιμότητα στον πολιτισμό.
Το πώς φτάνει η Τέχνη στις περιθωριοποιημένες ομάδες είναι όντως ένα ερώτημα αρκετά δύσκολο να απαντηθεί. Η ομάδα μας είχε την ευκαιρία από το 2020 μέχρι σήμερα να συνεργαστεί με οργανωμένα σύνολα προσφέροντας ευκαιρίες σε άτομα που βρίσκονται στο περιθώριο.
Μέσα από κοινωνικοπολιτιστική εμψύχωση σε μορφή εργαστηρίων (θέατρο, κίνηση, juggling) είχαμε την ευκαιρία να μπούμε στα ‘παρασκήνια’ τέτοιων οργανισμών όπως τον Σύνδεσμο για Άτομα με Αυτισμό, την Παγκύπρια Οργάνωση Τυφλών, τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Χάρισμα, την Ένωση Κυπρίων Συνταξιούχων, μονάδες φροντίδας και αποκατάστασης για την τρίτη ηλικία κ.ά.
Παρόλα αυτά κατανοούμε ότι το μεγαλύτερο μερίδιο ανθρώπων στο περιθώριο δυστυχώς βρίσκεται έξω από τα κέντρα και οργανισμούς και πίσω από κλειστές πόρτες. Πιστεύουμε ότι για να ανοιχτούν αυτές οι πόρτες πρέπει να διδαχθούμε εκ νέου την αποδοχή και αλληλεγγύη που εφαρμόζονται πρώτα στον εαυτό μας και ύστερα στον απέναντι. Προτείνουμε μια νέα παιδεία μέσα από την τέχνη μας.
Ποιες κοινωνικές αλλαγές επιθυμείτε να πραγματοποιήσετε μέσα από το έργο σας;
H επιθυμία μας για κοινωνική αλλαγή και η αγάπη μας για τις Τέχνες μας οδήγησαν στο να θέλουμε να δημιουργούμε και να προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες που συναντάμε καθημερινά. Αφουγκραζόμαστε το τι γίνεται γύρω μας και ανοίγουμε ένα διάλογο με τους ανθρώπους.
Προσπαθούμε μέσα από τις δράσεις μας να φυτέψουμε σπόρους αλλαγής και να επηρεάσουμε θετικά ώστε να αποτρέπεται ο κοινωνικός αποκλεισμός και κάθε πιθανή διάκριση. Επιθυμούμε να σπάσουμε το πρωτόγονο ένστικτο του φόβου της διαφορετικότητας επιδεικνύοντας τις θεμελιώδεις μας ομοιότητες, όπως είναι οι κοινές ανάγκες, αξίες και ιδανικά. Επίσης μέσα από την προώθηση της υγιούς έκφρασης θέλουμε να σπάσουμε το φόβο της σιωπής και να νοιώσουμε λιγότερο μόνοι μας.
Μελλοντικά σχέδια & δράσεις
Συχνά μας λένε ότι η ομάδα μας χαρακτηρίζεται από δημιουργικότητα, φαντασία και πολύ όρεξη. Μπορούμε να πούμε πως είναι αλήθεια αλλά αυτό είναι ταυτόχρονα και καλό και κακό. Καλό γιατί θέλουμε να πιστεύουμε ότι εμπλεκόμαστε με αξιόλογες δράσεις και κακό γιατί έχουμε συνεχώς σχέδια στο μυαλό μας και πρότζεκτ που τρέχουν αλλά ο χρόνος δεν μας φτάνει.
Το σίγουρο είναι ότι θα συνεχίσουμε με τα εργαστήρια θεάτρου και τις διάφορες εκδηλώσεις που γίνονται στο ‘Εντός των Τεχνών’, θα επιστρέψουμε με νέες παραστάσεις τσίρκου, τόμπολας, stand up comedy και νέα concepts που θα φανερωθούν στην πορεία.
Επισκεφθείτε την σελίδα της ομάδας Γιασεμίν για να ενημερωθείτε αναλυτικά για τις δράσεις τους.
Leave a Reply